یادداشت
ضرورت كارآفرینی دانش بنیان: نگاهی به تجربه اتحادیه اروپا
مسیرساز: یک کارشناس در یادداشتی از کارآفرینی بعنوان موتور توسعه اقتصادی یاد کرد که می تواند در رشد و توسعه اقتصادی کشورها که منجر به افزایش راندمان، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی می شود، نقش مهمی را ایفا کند.
به گزارش مسیرساز به نقل از ایسنا، در یادداشت مجتبی کاتب آمده است: تولید، اشتغال و کارآفرینی از فاکتورهای مهم رشد و توسعه اقتصادی ایران شمرده می شود. به همین دلیل در سخنرانی های مقام معظم رهبری و همین طور در سیاست های کلان اقتصادی کشور مورد تاکید قرار گرفته است. اما چگونگی دستیابی به این سه شاخص مهم و اولویت های تامین مالی در میان کشورهای مختلف یکسان نیست. باتوجه به متغیر های جمعیتی، اقتصادی، جغرافیایی و اجتماعی ایران، بنگاه های کوچک و متوسط نقش فزاینده ای در جهش تولید، رشد اشتغال و توسعه کارآفرینی در کشوردارند؛ پس توجه ویژه به این بنگاه ها و دراولویت قرار گرفتن حمایت های قانونی و مقرراتی و همین طور هدفمند کردن حمایت های مالی از آنها می تواند در توسعه کارافرینی موثر واقع شود؛ بدین سبب بهرمندی از تجربیات دیگر کشورها و درس گرفتن از راه موفق پیموده شده دیگران مفید بوده و در این میان تجربه اتحادیه اروپا شایسته بازخوانی است.
توجه به کارآفرینی و توسعه کمّی و کیفی بنگاه های کوچک و متوسط از سیاست های اصلی اتحادیه اروپا در جهت نیل به رشد اقتصادی و تبدیل اقتصاد اتحادیه به یک اقتصاد مبتنی بر دانش است. کمیسیون اروپا به این مساله اشاره دارد که پشتیبانی از بنگاه های کوچک و متوسط و ایجاد کارآفرینی، کلید خروج اتحادیه اروپا از بحران های مالی و بدهی سالهای اخیر و رونق اقتصادیست. برمبنای آمار رسمی اتحادیه اروپا که مارس ۲۰۲۰ انتشار یافته است، ۹۹ درصد تجارت در سطح اتحادیه اروپا از طرف ۲۵ میلیون بنگاه کوچک و متوسط صورت گرفته که این مقدار برابر با ۶۶ درصد شغل های موجود در اتحادیه بوده و نیمی از تولید ناخالص داخلی اروپا را تشکیل می دهد.
با توجه به نقش قابل توجه کارآفرینی و بنگاه های کوچک و متوسط در اقتصاد اتحادیه اروپا، طرح ها و سیاست هایی برای ترویج فرهنگ کارآفرینی، پشتیبانی از فعالیت این بنگاه ها در داخل اتحادیه و نیز افزایش رقابت پذیری آنها در سطح جهان اتخاذ شده و نهادهای اروپا همچون «بانک سرمایه گذاری اروپا»، کمک های مالی گسترده ای به مؤسسات کارآفرینی اختصاص داده اند. برای مثال، تازه ترین گزارش بانک سرمایه گذاری اروپا حاکی از آنست که این نهاد مالی بودجه ای بیش از ۴۰ میلیارد یورو در اواسط سال ۲۰۲۰ به کارآفرینی و تامین مالی نزدیک به ۳۸۵ هزار بنگاه کوچک و متوسط تخصیص داده است که البته این بودجه بیشتر با هدف پشتیبانی از این بنگاه ها در مقابل نتایج اقتصادی همه گیری کرونا بوده است. این میزان بودجه تخصیص یافته در حالی است که این بانک در سال ۲۰۱۶، بودجه ای معادل ۳۰.۲ میلیارد یورو و در سال ۲۰۱۴، بودجه ای بیش از ۲۲ میلیارد یورو به این حوزه اختصاص داده بود. بااینکه طرح ها و برنامه های کارآفرینی در سطح اتحادیه اروپا بیشتر در حوزه سیاست های کلان صنعت قابل تعریف است، اما کارآفرینی دانش بنیان موضوعی است که اتحادیه اروپا مجدانه به دنبال تحقق آنست تا از برآیند دانش، تحقیق و نوآوری در صنایع خود به نحو احسن استفاده نماید و سبب حفظ و برتری رقابت پذیری صنایع خود در مقایسه با صنایع دیگر قدرت های برتر اقتصادی شود.
وقوع بحران مالی و بدهی در آخر دهه نخست قرن ۲۱ میلادی که منجر به بیکاری بیش از ۲۵ میلیون شهروند ساکن در اتحادیه اروپا شد، دگربار توجه کمیسیون اروپا را به کارآفرینی جلب کرد و اهتمام داشت با طرح سیاست ها و اجرای برنامه های کاربردی نسبت به تقویت مؤلفه کارآفرینی در سطح اتحادیه اروپا اقدام نماید. بااینکه چنین رغبتی در سطح کمیسیون اروپا وجود داشت اما چالش های مختلفی پیش روی اتحادیه وجود داشت همچون:
۱. نداشتن نظام آموزشی در سطح اتحادیه اروپا با مؤلفه کارآفرینی
۲. دسترسی دشوار به منابع مالی جهت راه اندازی بنگاه تجاری
۳. واهمه کارآفرینان و نوآوران از نتایج ورشکستگی احتمالی
۴. بوروکراسی پیچیده اتحادیه اروپا در پشتیبانی از کارآفرینی
۵. گرایش فقط ۳۷ درصدی اروپایی ها به خوداشتغالی در مقایسه با گرایش ۵۱ درصدی مردم آمریکا و چین به کارآفرینی
با توجه به این وضعیت، کمیسیون اروپا با تدوین طرحی با عنوان «برنامه اقدام کارآفرینی ۲۰۲۰» به دنبال تقویت روحیه خوداشتغالی و کارآفرینی در سطح اتحادیه اروپا از طریق: ۱) آموزش جوانان در حوزه کارآفرینی؛ ۲) تشویق زنان و دیگر گروه های اجتماعی به مشارکت در کارآفرینی؛ ۳) تسهیل پروسه اجرائی و ۴) تدوین سیاست هایی در امتداد جلب حمایت سرمایه گذاران برآمد. همین اهداف با ادبیاتی دیگر در راهبردی به نام «حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط» از طرف کمیسیون اروپا در مارس ۲۰۲۰ میلادی در دستورکار قرار گرفته است.
بر این اساس، اتحادیه اروپا با اجرای «برنامه اقدام کارآفرینی ۲۰۲۰» و همین طور راهبرد حمایتی جدید کمیسیون اروپا در سطح اتحادیه و دولت های عضو و نیز پشتیبانی از صنایع کوچک و متوسط به دنبال نیل به رشد اقتصادی، افزایش نرخ اشتغال، هدایت ایده ها و نوآوری ها به سمت بازار و کسب ثروت و درنهایت دستیابی به کارآفرینی اجتماعی و جامعه کارآفرین بوده است.
ازجمله اهداف اصلی این دو راهبرد کلان می توان به مواردی همچون: اقدام قاطع مشترک از طرف اتحادیه اروپا و دولت های عضو در جهت بهره مندی از ظرفیت های کارآفرینی، رفع موانع موجود، ترویج و گسترش فرهنگ کارآفرینی میان شهروندان اروپا، تسهیل در راه اندازی بنگاه های تجاری کوچک و متوسط از طرف نوآوران و کارآفرینان و ایجاد فضای حمایتی از کارآفرینان اشاره نمود. کمیسیون اروپا در امتداد اجرای اهداف بالا، طرح نام برده را برمبنای سه اقدام مستقیم عاجل از طرف نهادهای ملی و فراملی تعریف و تدوین کرده است:
۱ اقدام اول: آموزش کارآفرینی و تربیت کارآفرینان بمنظور پشتیبانی از رشد اقتصادی و ایجاد کسب وکار تجاری (ظرفیت سازی)؛
۲ اقدام دوم: بهبود شرایط فعالیت برای کارآفرینان بوسیله حذف موانع ساختاری و حمایت در پروسه شروع کسب وکار؛
۳ اقدام سوم: بهبود دسترسی ها به منابع مالی
هریک از ارکان و ستون های بالا مشتمل بر طرح هایی است که کمیسیون اروپا و دولت های عضو ملزم به اجرای آن شده اند. ستون اقدام اول دربرگیرنده طرح هایی پیرامون حرکت نظام آموزشی و تربیتی به سمت کارآفرینی و تربیت نیروی کارآفرین است. در ستون اقدام دوم، شش طرح تعریف شده که جملگی به دنبال بهبود شرایط کاری کارآفرینان و صاحبان صنایع کوچک و متوسط هستند. تسهیل دسترسی به سرمایه، پشتیبانی از کسب وکار جدید در مراحل اولیه شروع به کار، ایجاد فرصت های جدید کارآفرینی در عصر دیجیتال، تسهیل شرایط برای تغییرات مدیریتی بدون تعدیل نیرو، حمایت مجدد و اعطای فرصت باردیگر به کارآفرینان ورشکسته و درنهایت آسان سازی قوانین اجرائی و نظارتی، مجموع شش طرحی است که ذیل ستون دوم تعریف شده و در زمان بندی مقتضی اجرائی شده و خواهد شد. ستون سوم نیز به تامین مالی در زمینه کارآفرینی اشاره داشته و بر این مساله تاکید ویژه دارد که اتحادیه اروپا باید با متنوع سازی منابع تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط، به زمینه رشد آنها بدون وابستگی به یک منبع خاص کمک نماید.
باوجودآن که طرح کمیسیون اروپا درزمینه تقویت کارآفرینی در سطح اتحادیه اروپا دارای جنبه های مثبت بوده و تحقق کامل آن می تواند منجر به رشد و شکوفایی اقتصادی در کنار کاهش نرخ بیکاری شود، اما برآورد برخی ناظران سیاست های اقتصادی و کارآفرینی در اروپا اینطور است که اجرای این برنامه های راهبردی باتوجه به موانع ساختاری و مهم تر از همه، تاثیر بحران کرونا بر اقتصاد اتحادیه و کشورهای عضو با چالش رو به رو خواهد بود. بااین حال، تردیدی نیست که آنچه هم اکنون کارآفرینان و بنگاه های کوچک و متوسط در عصر همه گیری کووید۱۹ به آن نیاز مبرم دارند، مسئله حمایت مالی، تسهیل در دسترسی به سرمایه و تامین منابع مالی برای این قبیل صنایع است.
منبع: masirsaz.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب